Spadek - jak uniknąć płacenia długów po zmarłym?

       

fot. pixabay

   Dla wielu z nas spadek kojarzy się zazwyczaj z możliwością nabycia dóbr po zmarłym. Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że nabywając spadek możemy także odziedziczyć długi po zmarłym. Nie każdy ma też "głowę" do załatwiania tak przyziemnych spraw, opłakując stratę bliskiej osoby. Czas ucieka. Może się okazać, że niedługo będzie za późno na podjęcie jakichkolwiek decyzji co do nabycia lub odrzucenia spadku. Dlaczego? Problem wyjaśni Wam poniższy artykuł.

     Artykuł 1015 kodeksu postępowania cywilnego podaje pewne terminy, których powinni przestrzegać spadkobiercy. Otóż, "Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania." Postanowienie o odrzuceniu spadku składa się ustnie lub pisemnie przed notariuszem albo sądem. Po upływie tego czasu nabędziemy spadek wprost, co oznacza, że będziemy odpowiadać za ewentualne długi zmarłego całym swym majątkiem. Składając oświadczenie w ciągu sześciu miesięcy mamy możliwość - możemy odrzucić spadek, jeśli posiadamy wiedzę na temat tego, że w skład majątku zmarłego wchodzą głównie długi, lub przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza - co oznacza, że odpowiadamy za długi tylko do wysokości majątku, jaki zostanie na nas przepisany.  Warto się sprawą zainteresować, gdyż taki proces nie jest ani czasochłonny ani kapitałochłonny - koszt oświadczenia to zaledwie 50 zł. Pomoże nam to zaoszczędzić nerwów.

Pamiętaj - oświadczenia o nabyciu lub odrzuceniu spadku nie masz możliwości odwołać !

Testament...

      Zgodnie z polskim prawem, dokumentem, który reguluje kwestie dziedziczenia jest testament, czyli wola zmarłego co do rozdysponowania jego majątkiem po śmierci. W przypadku braku testamentu zastosowanie mają przepisy kodeksu cywilnego. Według kodeksu postępowania cywilnego tzw. spadkobierców ustawowych możemy podzielić na 3 grupy:

• I grupa: małżonek i dzieci spadkodawcy oraz zstępni dziecka, które nie dożyło otwarcia spadku
• II grupa: małżonek, rodzice spadkodawcy, rodzeństwo oraz zstępni rodzeństwa
• III grupa: gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub Skarb Państwa - w przypadku gdy brak jest spadkobierców z pierwszej bądź drugiej grupy. 

   Należy pamiętać, że odrzucenie spadku rodzi za sobą pewne konsekwencje. Jeśli składamy oświadczenie o odrzuceniu spadku, mogą nim zostać dotknięci nasi zstępni lub krewni, gdyż zostaje ponownie ustalany krąg spadkobierców, ale już bez naszej osoby. Warto ich poinformować o takim działaniu, aby nie zostali oni dotknięci koniecznością spłaty ewentualnych długów. Powinni oni również złożyć podobne oświadczenia przed sądem bądź notariuszem.  Jedynym wyjątkiem są osoby nieletnie nabywające spadek, albowiem przyjmują oni go zawsze z dobrodziejstwem inwentarza i nie muszą ku temu składać żadnych oświadczeń. 

Jak ustrzec się pułapek w nabywaniu spadku?

     Przede wszystkim -  przygotować w tym zakresie tak, aby można było podjąć jak najlepszą decyzję. Zainteresować się dokumentacją po zmarłym - przejrzeć wszelkie umowy kredytowe, wezwania do zapłaty, faktury, rachunki. Nie zawsze jednak daje to oczekiwany rezultat, ponieważ zmarły mógł pozbyć się takich dokumentów lub umiejętnie je schować w miejsca, o których możemy w ogóle nie mieć pojęcia. W sytuacji, kiedy nabywamy spadek z dobrodziejstwem inwentarza musimy wystąpić do sądu z wnioskiem do sądu o sporządzenie spisu inwentarza przez komornika. Jest to pomocne w późniejszym wykazaniu wierzycielom masy spadkowej o tym, jakie były aktywa spadku. 

Nowe przepisy ochronią spadkobierców?

      Trwają obecnie prace nad nowymi przepisami dotyczącymi dziedziczenia, co ma w efekcie przynieść większą ochronę spadkobierców przed dziedziczeniem długów. Obecna ustawa jest dla nich krzywdząca, ale ustawodawca obiecuje, że to ma się zmienić. Przede wszystkim ma nie być już dziedziczenia wprost, co oznacza, że jeśli w ciągu sześciu miesięcy spadkobierca nie złoży oświadczenia o odrzuceniu lub nabyciu spadku, przyjmie automatycznie spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Wprowadzona zostanie także instytucja prywatnego wykazu inwentarza, co oznacza, że to spadkobierca będzie miał obowiązek spisu aktywów i pasywów spadku. Następnie wykaz taki zostanie opublikowany w internecie i w sytuacji, kiedy wierzyciel nie znajdzie w nim swojej wierzytelności - będzie mógł zgłosić się do sądu o jej dopisanie. Ma to na celu ograniczenie kosztów po stronie spadkobiercy. Pozostanie również możliwość przyjęcia spadku wprost, ale odwrotnie niż dotychczas - poprzez złożenia stosownego oświadczenia w sądzie.
      Póki co obowiązują nas dotychczasowe zasady co do dziedziczenia majątku, dlatego bądźmy czujni. Nowe przepisy bez wątpienia ułatwią kwestię nabywania spadku, przede wszystkim chroniąc interesy spadkobierców. Na zmiany jednak trzeba jeszcze trochę zaczekać.