W sytuacji, kiedy wyczerpują nam się polubowne możliwości wyegzekowania naszych należności pozostaje nam skierowanie sprawy na drogę sądową. W zależności od tego jakimi dowodami dysponujemy i jaka jest wartość przedmiotu sporu sąd może rozpoznać sprawę w postępowaniu zwykłym, uproszczonym, nakazowym lub upominawczym. Przeciętny wierzyciel nie zawsze zdaje sobie sprawę z tego jaki rodzaj postępowania będzie najlepszym rozwiązaniem w konkretnej sprawie.
Kiedy stosuje się postępowanie uproszczone, a kiedy nakazowe i upominawcze? Jakimi dokumentami musimy dysponować, aby sprawa mogła być rozpoznana w poszczególnych rodzajach postępowania?
Postępowanie uproszczone jest stosowane w przypadku, kiedy mamy do czynienia z mniejszą wartością przedmiotu sporu oraz spraw o zapłatę czynszu za najem. Uproszczoność tego postępowania polega na tym, że ograniczeniu ulega postępowanie dowodowe, zaś większość pism można wnieść na specjalnych formularzach. W postępowaniu takim rozpoznać mozna sprawy:
- roszczenia wynikające z umów, jeśli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10 tysięcy złotych,
- roszczenia o zapłatę czynszu lokali mieszkalnych oraz opłat, które obciążają najemcę, opłat z tytułu korzystania z lokalu w spółdzielni mieszkaniowej, przy czym wartość przedmiotu sporu nie ma tu znaczenia.
Jak już wspomniałam - pozew w postępowaniu uproszczonym wnosi się na specjalnym formularzu sądowym. Wówczas, odpowiedź na sprzeciw, zarzuty czy pozew musi być także wniesiony na odpowiednim formularzu. W tym rodzaju postępowania nie możemy, także, kumulować roszczeń - co oznacza, iż jeden pozew może dotyczyć tylko jednego roszczenia. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy mamy do czynienia z roszczeniami wynikającymi z jednej umowy. W postępowaniu uproszczonym niedopuszczalne są przekształcenia podmiotowe, nie przeprowadzimy także dowodu z opinii biegłego. Co do kosztów wniesienia pozwu - wysokość wpisu uzależniona jest od wartości przedmiotu sporu i nie jest ustalana procentowo, tylko kwotowo, i tak:
- Jeśli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 2000 zł - powód uiszcza opłatę w wysokości 30 zł
- Jeśli wartość przedmiotu sporu zawiera się w przedziałach >2000 - 5000 zł - 100 zł
- Jeśli wartość przedmiotu sporu zawiera się w przedziałach > 5000 - 7500 zł - 250 zł
- Jeśli wartość przedmiotu sporu zawiera się w przedziałach > 7500 - 10000 zł - 300 zł
Jeśli mamy do czynienia z większą wartością przedmiotu sporu, sprawy kwalifikują się do rozpoznania w postępowaniu nakazowym lub upominawczym. Dysponując odpowiednimi dokumentami ( faktury VAT, umowy) możemy skorzystać z postępowania nakazowego. Jest to zdecydowanie bardziej szybszy i mniej kosztowny sposób odzyskania należności, jednak nie w każdym przypadku będzie mozliwy.
Kiedy sąd rozpozna sprawę w trybie nakazowym?
Generalnie, aby doszło do rozpoznania sprawy w trybie nakazowym, wierzyciel musi dysponować takimi dowodami, które nie będą budziły wątpliwości po stronie sądu.
Postępowanie nakazowe ma na celu wydanie przez sąd nakazu zapłaty w stosunku do roszczenia powoda o wypłatę środków pieniężnych lub świadczenia innych rzeczy zamiennych. Roszczenie musi być udowodnione na podstawie załączonych do pozwu dokumentów. Sąd wyda nakaz zapłaty na podstawie dokumentów, dołączonych do pozwu, takich jak:
- dokument urzędowy - stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone i jest sporządzany w przepisanej formie przez organy, które są do tego uprawnione.
- zaakceptowany przez dłużnika rachunek - zazwyczaj jest nim faktura VAT podpisana przez osoby uprawnione do odbioru faktury
- wezwania do zapłaty i pisemnym oświadczeniu dłużnika o uznaniu długu - warto nadmienić, iż oświadczenie dłużnika o uznaniu długu musi mieć charakter pisemny (ugoda, uznanie właściwe - szerzej na ten temat pisałam w artykule: Przerwanie biegu przedawnienia ).
- zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez bank i nie zapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym - dotyczy sytuacji, w której wierzyciel został upoważniony przez dłużnika do wydania polecenia zapłaty z rachunku bankowego dłużnika w formie pisemnej, wraz z podpisem dłużnika lub osoby uprawnionej do jego reprezentowania.
Podstawą do wydania nakazu zapłaty mogą być, także,: weksle, warranty, czeki, rewersy, które zostały w sposób prawidłowo wypełnione, umowy, dowodu spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego oraz dowodu doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku. Sąd może, także, wydać nakaz zapłaty, jeżeli bank dochodzi roszczenia na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych podpisanego przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku i opatrzonego pieczęcią banku oraz dowodu doręczenia dłużnikowi pisemnego wezwania do zapłaty.
Wszelkie dokumenty, jakie załączamy do pozwu w postępowaniu nakazowym powinny być w oryginale. Dopuszczalne jest, jednak, załączenie odpisu dokumentów poświadczonych za zgodność z oryginałem przez osoby do tego uprawnione. Dołączenie odpisu dokumentów jest zdecydowanie lepszym rozwiązaniem, gdyż oryginały dokumentów pozostają nadal w posiadaniu wierzyciela i unikamy problemu związanego z ewentualnym ich zaginięciem (np na poczcie).
Pozew w postępowaniu nakazowym, do którego załączamy powyższe dokumenty, musi zawierać wszelkie wymogi formalne przewidziane dla tego rodzaju pisma. W pozwie muszą znaleźć się takie składowe, jak:
- Data
- Oznaczenie stron
- Nazwa i adres sądu, do którego kierujemy pozew
- Określenie rodzaju pisma
- Określenie wartości przedmiotu sporu
- Żądanie rozpatrzenia sprawy w trybie nakazowym
- Żądanie pozwu
- Uzasadnienie
- Powołanie dowodów
- Podpis
- Wskazanie załączników, które służą nam za dowody w sprawie
Należy pamiętać, aby dołączyć do pozwu odpis pozwu i załączników dla pozwanego.
Gdy już posiadamy pozew oraz dokumenty potwierdzające istnienie roszczenia oraz odpisy pozwu z odpisami załączników - wysyłamy dokumenty do sądu za pośrednictwem poczty listem poleconym za potwierdzeniem odbioru lub składamy osobiście w biurze podawczym sądu. Musimy pamiętać, iż odpis pozwu dostarczamy do sądu w ilości kopii odpowiadającej ilości pozwanych oraz jeden odpis dla sądu. Sąd rozpatruje pozew na niejawnym posiedzeniu, bez udziału stron i wydaje nakaz zapłaty, jeśli okoliczności i załączona dokumentacja na to wskazują. Jeśli zdarzy się sytuacja, że sąd ma jakiejkolwiek wątpliwości, co do zasadności wydania nakazu zapłaty zostaje wyznaczona rozprawa, na której strony dowodzą swoich racji, posiadając odpowiednie dowody.
Nakaz zapłaty wydany przez sąd orzeka, iż pozwany musi w ciągu 2 tygodni od otrzymania nakazu zaspokoić roszczenie względem powoda w całości wraz z kosztami sądowymi lub w tym terminie wnieść zarzuty. Jeśli zarzuty zostaną wniesione prawidłowo - sąd wyznacza termin rozprawy i zarządza doręczenie ich powodowi.
Postępowanie nakazowe jest znacznie szybszym i tańszym rozwiązaniem dla powoda. Uiszcza on, bowiem, 1/4 stosunkowej opłaty sądowej od pozwu ( 5 % wartości przedmiotu sporu, nie mniej niże 30 zł, nie więcej niż 100 000 zł). W sytuacji, kiedy pozwany zdecyduje się wnieść zarzut - musi dokonać wpłaty 3/4 stosunkowej opłaty sądowej od pozwu.
Postępowanie upominawcze
Postępowanie upominawcze jest w zasadzie bardzo podobne do postępowania nakazowego. Podobnie jak w postępowaniu nakazowym prowadzi do wydania nakazu zapłaty w stosunku do roszczenia pieniężnego, jeśli okoliczności są zasadne i dysponujemy odpowiednią dokumentacją załączoną do pozwu. Należy zaznaczyć, iż w odróżnieniu do postępowania nakazowego nie ma zamkniętego katalogu dokumentów, na których musi być oparte żądanie pozwu. Istotnym jest, aby żądanie nie budziło wątpliwości.
Sąd wydaje nakaz zapłaty na posiedzeniu niejawnym - bez udziału stron. Postępowanie upominawcze należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych. Jeśli wartość przedmiotu sporu przekracza 75 000 zł - sądem właściwym do rozpoznania sprawy w tym trybie będzie sąd okręgowy. Nakaz zapłaty nie zostaje wydany, jeśli:
- roszczenie jest bezzasadne;
- przytoczone okoliczności budzą wątpliwość;
- zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego;
- miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju.
Jeśli dojdzie do wydania nakazu zapłaty - pozwany jest zobowiązany do uregulowania roszczenia w całości względem powoda, wraz z kosztami sądowymi w ciągu 2 tygodni od otrzymania nakazu zapłaty albo może on wnieść sprzeciw ( w postępowaniu nakazowym - zarzut, zaś w postępowaniu upominawczym - sprzeciw). Sprzeciw w postępowaniu upominawczym powoduje, iż sprawa nie zostanie przeniesiona do sądu wyższej instancji, tylko rozpoczyna swój bieg od nowa ( sąd pierwszej instancji). Skutkiem sprzeciwu jest utrata mocy nakazu zapłaty, zaś sprawa zostaje ponownie przekazana do rozpatrzenia w trybie zwykłym lub odrębnym.
Należy pamiętać, iż od niedawna nakaz zapłaty nie jest tytułem zabezpieczającym, jak to miało miejsce w przypadku postępowania nakazowego. W praktyce oznacza to, iż dopiero po uprawomocnieniu staje się tytułem egzekucyjnym, zaś po nadaniu mu klauzuli wykonalności - tytułem wykonawczym. We wszystkich rodzajach postępowania klauzula wykonalności zostaje nadawana na wniosek powoda. Wniosek, który nie został zaskarżony należy złożyć w sądzie, który wydał nakaz zapłaty. Wyjątkiem jest nakaz zapłaty wydany w tzw. elektronicznym postępowaniu upominawczym, gdyż w tym przypadku nakazowi zapłaty zostaje nadana klauzula wykonalności z urzędu.
Wymienione w artykule rodzaje postępowań sądowych mają na celu przede wszystkim szybkie i sprawne odzyskanie należności. Można przyjąć, iż pozwany otrzymując nakaz zapłaty, mając świadomość jego zasadności, zaniecha wnoszenia zarzutów czy sprzeciwu w obawie przed zwiększeniem kosztów sądowych, które będzie musiał i tak pokryć w związku z przegraną w sądzie. Należy pamiętać, iż prawidłowo napisany i złożony w sądzie pozew to połowa sukcesu. Bardzo ważną kwestią jest posiadanie odpowiedniej dokumentacji (dowodów), które potwierdzą zasadność naszego roszczenia i doprowadzą do tego, że nakaz zapłaty wydany przez sąd odniesie pożądany skutek i odzyskamy od dłużnika należność. W sytuacji, kiedy dłużnik nadal nie płaci, pozostaje nam skierowanie sprawy do komornika, który na podstawie wniosku wierzyciela z czego ma dokonać egzekucji, przystępuje do działania.
Kiedy sąd rozpozna sprawę w trybie nakazowym?
Generalnie, aby doszło do rozpoznania sprawy w trybie nakazowym, wierzyciel musi dysponować takimi dowodami, które nie będą budziły wątpliwości po stronie sądu.
Postępowanie nakazowe ma na celu wydanie przez sąd nakazu zapłaty w stosunku do roszczenia powoda o wypłatę środków pieniężnych lub świadczenia innych rzeczy zamiennych. Roszczenie musi być udowodnione na podstawie załączonych do pozwu dokumentów. Sąd wyda nakaz zapłaty na podstawie dokumentów, dołączonych do pozwu, takich jak:- dokument urzędowy - stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone i jest sporządzany w przepisanej formie przez organy, które są do tego uprawnione.
- zaakceptowany przez dłużnika rachunek - zazwyczaj jest nim faktura VAT podpisana przez osoby uprawnione do odbioru faktury
- wezwania do zapłaty i pisemnym oświadczeniu dłużnika o uznaniu długu - warto nadmienić, iż oświadczenie dłużnika o uznaniu długu musi mieć charakter pisemny (ugoda, uznanie właściwe - szerzej na ten temat pisałam w artykule: Przerwanie biegu przedawnienia ).
- zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez bank i nie zapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym - dotyczy sytuacji, w której wierzyciel został upoważniony przez dłużnika do wydania polecenia zapłaty z rachunku bankowego dłużnika w formie pisemnej, wraz z podpisem dłużnika lub osoby uprawnionej do jego reprezentowania.
Podstawą do wydania nakazu zapłaty mogą być, także,: weksle, warranty, czeki, rewersy, które zostały w sposób prawidłowo wypełnione, umowy, dowodu spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego oraz dowodu doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku. Sąd może, także, wydać nakaz zapłaty, jeżeli bank dochodzi roszczenia na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych podpisanego przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku i opatrzonego pieczęcią banku oraz dowodu doręczenia dłużnikowi pisemnego wezwania do zapłaty.
Wszelkie dokumenty, jakie załączamy do pozwu w postępowaniu nakazowym powinny być w oryginale. Dopuszczalne jest, jednak, załączenie odpisu dokumentów poświadczonych za zgodność z oryginałem przez osoby do tego uprawnione. Dołączenie odpisu dokumentów jest zdecydowanie lepszym rozwiązaniem, gdyż oryginały dokumentów pozostają nadal w posiadaniu wierzyciela i unikamy problemu związanego z ewentualnym ich zaginięciem (np na poczcie).
Pozew w postępowaniu nakazowym, do którego załączamy powyższe dokumenty, musi zawierać wszelkie wymogi formalne przewidziane dla tego rodzaju pisma. W pozwie muszą znaleźć się takie składowe, jak:
Postępowanie upominawcze jest w zasadzie bardzo podobne do postępowania nakazowego. Podobnie jak w postępowaniu nakazowym prowadzi do wydania nakazu zapłaty w stosunku do roszczenia pieniężnego, jeśli okoliczności są zasadne i dysponujemy odpowiednią dokumentacją załączoną do pozwu. Należy zaznaczyć, iż w odróżnieniu do postępowania nakazowego nie ma zamkniętego katalogu dokumentów, na których musi być oparte żądanie pozwu. Istotnym jest, aby żądanie nie budziło wątpliwości.- Data
- Oznaczenie stron
- Nazwa i adres sądu, do którego kierujemy pozew
- Określenie rodzaju pisma
- Określenie wartości przedmiotu sporu
- Żądanie rozpatrzenia sprawy w trybie nakazowym
- Żądanie pozwu
- Uzasadnienie
- Powołanie dowodów
- Podpis
- Wskazanie załączników, które służą nam za dowody w sprawie
Należy pamiętać, aby dołączyć do pozwu odpis pozwu i załączników dla pozwanego.
Gdy już posiadamy pozew oraz dokumenty potwierdzające istnienie roszczenia oraz odpisy pozwu z odpisami załączników - wysyłamy dokumenty do sądu za pośrednictwem poczty listem poleconym za potwierdzeniem odbioru lub składamy osobiście w biurze podawczym sądu. Musimy pamiętać, iż odpis pozwu dostarczamy do sądu w ilości kopii odpowiadającej ilości pozwanych oraz jeden odpis dla sądu. Sąd rozpatruje pozew na niejawnym posiedzeniu, bez udziału stron i wydaje nakaz zapłaty, jeśli okoliczności i załączona dokumentacja na to wskazują. Jeśli zdarzy się sytuacja, że sąd ma jakiejkolwiek wątpliwości, co do zasadności wydania nakazu zapłaty zostaje wyznaczona rozprawa, na której strony dowodzą swoich racji, posiadając odpowiednie dowody.
Nakaz zapłaty wydany przez sąd orzeka, iż pozwany musi w ciągu 2 tygodni od otrzymania nakazu zaspokoić roszczenie względem powoda w całości wraz z kosztami sądowymi lub w tym terminie wnieść zarzuty. Jeśli zarzuty zostaną wniesione prawidłowo - sąd wyznacza termin rozprawy i zarządza doręczenie ich powodowi.
Postępowanie nakazowe jest znacznie szybszym i tańszym rozwiązaniem dla powoda. Uiszcza on, bowiem, 1/4 stosunkowej opłaty sądowej od pozwu ( 5 % wartości przedmiotu sporu, nie mniej niże 30 zł, nie więcej niż 100 000 zł). W sytuacji, kiedy pozwany zdecyduje się wnieść zarzut - musi dokonać wpłaty 3/4 stosunkowej opłaty sądowej od pozwu.
Postępowanie upominawcze
Sąd wydaje nakaz zapłaty na posiedzeniu niejawnym - bez udziału stron. Postępowanie upominawcze należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych. Jeśli wartość przedmiotu sporu przekracza 75 000 zł - sądem właściwym do rozpoznania sprawy w tym trybie będzie sąd okręgowy. Nakaz zapłaty nie zostaje wydany, jeśli:
- roszczenie jest bezzasadne;
- przytoczone okoliczności budzą wątpliwość;
- zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego;
- miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju.
Należy pamiętać, iż od niedawna nakaz zapłaty nie jest tytułem zabezpieczającym, jak to miało miejsce w przypadku postępowania nakazowego. W praktyce oznacza to, iż dopiero po uprawomocnieniu staje się tytułem egzekucyjnym, zaś po nadaniu mu klauzuli wykonalności - tytułem wykonawczym. We wszystkich rodzajach postępowania klauzula wykonalności zostaje nadawana na wniosek powoda. Wniosek, który nie został zaskarżony należy złożyć w sądzie, który wydał nakaz zapłaty. Wyjątkiem jest nakaz zapłaty wydany w tzw. elektronicznym postępowaniu upominawczym, gdyż w tym przypadku nakazowi zapłaty zostaje nadana klauzula wykonalności z urzędu.
Wymienione w artykule rodzaje postępowań sądowych mają na celu przede wszystkim szybkie i sprawne odzyskanie należności. Można przyjąć, iż pozwany otrzymując nakaz zapłaty, mając świadomość jego zasadności, zaniecha wnoszenia zarzutów czy sprzeciwu w obawie przed zwiększeniem kosztów sądowych, które będzie musiał i tak pokryć w związku z przegraną w sądzie. Należy pamiętać, iż prawidłowo napisany i złożony w sądzie pozew to połowa sukcesu. Bardzo ważną kwestią jest posiadanie odpowiedniej dokumentacji (dowodów), które potwierdzą zasadność naszego roszczenia i doprowadzą do tego, że nakaz zapłaty wydany przez sąd odniesie pożądany skutek i odzyskamy od dłużnika należność. W sytuacji, kiedy dłużnik nadal nie płaci, pozostaje nam skierowanie sprawy do komornika, który na podstawie wniosku wierzyciela z czego ma dokonać egzekucji, przystępuje do działania.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz